Występowanie w wodzie związków żelaza jest poważnym problemem w zaopatrywaniu ludności w wodę. Zawartość żelaza w wodach powierzchniowych może zwiększać się okresowo, występuje ono jednak w niewielkich ilościach. Wody podziemne natomiast zawierają znaczne jego ilości, nawet do kilkudziesięciu mg/dm3 żelaza.

Związki żelaza w wodzie mogą pochodzić z różnych źródeł: gruntu, korozji urządzeń. Zawartość żelaza spotykana w wodach naturalnych wynosi od ilości śladowych do kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu miligramów w decymetrze sześciennym. Wody żelaziste mają wiele ujemnych właściwości: nieprzyjemny specyficzny zapach i smak, skłonność do osadzania szlamów w rurociągach lub grzejnikach, pozostawianie plam na pranych tkaninach, pokrywanie żółtymi plamami porcelany i szkła (wanny, umywalki), niekorzystny wpływ na jakość produktów spożywczych niektórych wyrobów przemysłowych.

Zła jakość wody ma szkodliwy wpływ zarówno na zdrowie człowieka jak i na instalacje i urządzenia. Występujące w wodzie związki żelaza powodują zarastanie instalacji, zażółcenie urządzeń sanitarnych i domowych.

Zmiękczacz jest dobierany na podstawie badania fizykochemicznego wody (studni lub wodociągu) oraz uśrednionego rozbioru wody.